Đi với mùa thu Hà Nội

Hà Nội có duyên với mùa thu. Định đô mùa thu, Độc lập mùa thu, giải phóng mùa thu, mở rộng mùa thu. Mùa thu là mùa Hà Nội đẹp nhất. Mùa sương la đà buông trắng mặt sông Hồng, mưa Ngâu thương nhớ bất chợt sập sùi ướt vai áo ai. Mùa bóng mây lững thững đón rươi về làm thơm lừng những con phố hẹp. Mùa của cốm, của hồng cho trai gái yêu nhau.

Từ góc nhìn nào, Hà Nội cũng thấp thoáng một nét yêu. Yêu cái rêu phong trên nóc những ngôi nhà ống cổ xưa của “36 phố phường”. Yêu từng mái chòm cong vút những đầu đao rồng, phượng đang bay lên. Yêu một dáng liễu thướt tha, một mùi hương sữa nồng ngát, một tà áo dài trắng lướt trên đường lá rụng. Yêu tiếng “đàn ai thổn thức trái tim người” (Tạ Hữu Yên) nơi từ căn gác xếp đầu ngõ...

Hà Nội của ta vẫn duyên dáng đậm đà hồn dân tộc, vẫn thanh lịch “vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa”.

Thời mở cửa, kinh tế thị trường ào ạt, có đôi chút xô bồ, ngạo mạn trong nếp sống, khô cứng trong hành xử, láo nháo những khuôn hình kiến trúc, lộn xộn ách tắc giao thông, môi trường chưa xanh - sạch  - đẹp. Cái gì cũng có quá trình của nó. Nôn nóng, vội vàng chẳng giải quyết được. Nhận thức sớm tình hình, điều chỉnh kịp thời tầm nhìn chiến lược, định hướng đúng quy hoạch cho tương lai... những vết tì ố sẽ phai nhạt dần.

Hãy nhìn cái lớn, cái được, để đánh giá công bằng, chính xác. Đã bao giờ Hà Nội vươn lên mạnh mẽ, tràn đầy sức sống như hôm nay? Từ trên cánh bay nhìn xuống, bên con sông rực đỏ chẳng thể nhận ra chốn Kẻ chợ ngàn năm cũ. Mà không, chỉ so với nửa thế kỷ trước, thậm chí gần hơn nữa, trong hơn hai chục năm đầu thời đổi mới, cũng khác xa lắm rồi.

Điều thần kỳ đấy chứ! Sợi chỉ hồng Đại đoàn kết toàn Dân tộc tạo nên sức mạnh phi thường ấy. Bài học thuở Việt Minh gậy gộc mà cướp được chính quyền; bài học mấy kỳ kháng chiến, đánh giặc dưới đất, đánh giặc trên trời đều thắng; bài học thắt lưng buộc bụng, “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” tất cả vì miền Nam ruột thịt; bài học giữ ổn định chính trị, an toàn xã hội, xứng đáng với tôn vinh “thành phố vì hòa bình” vẫn tươi rói trong ta.

Hà Nội như chiếc đầu máy đang tăng tốc kéo cả đoàn toa lên dốc “Hà Nội vì cả nước - cả nước vì Hà Nội” không còn là khẩu hiệu mà đã vào cuộc sống, phát huy hiệu quả.

Đồng bào cả nước lúc tuốt gươm trừ giặc cũng như khi bồng ru con ngủ, lúc nào cũng hướng về Thủ đô. Bởi đó là trái tim đất nước. Bởi ở đó có người công dân Việt Nam số một, vị anh hùng cứu quốc vĩ đại, nhà văn hóa kiệt xuất Hồ Chí Minh, sau khi hoàn thành sứ mệnh cao cả đang yên giấc ngàn thu.

Đã có bao vần thơ, câu hát ngợi ca Hà Nội, nhớ thương Hà Nội. Nằm trong nhà tù đế quốc ở Thái Nguyên, dây xích xuyên thủng bàn chân, nhà cách mạng Lương Ngọc Quyến gửi thư về cho vợ vẫn tin tưởng:

Mai sau bĩ cực thái hanh
Kéo cờ độc lập giữa thành Thăng Long

Phải tạm dời “nơi lắng hồn núi sông ngàn năm” từ anh chiến sĩ quyết tử quân đến cô gái Hàng Đào đều cảm nhận:

Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy...

(Nguyễn Đình Thi)

Đầu không ngoảnh lại cho đỡ vấn vương chứ trong lòng đâu dễ quên “Hồ gươm xanh màu xanh cổ tích/Con rùa vàng gửi bóng ở trên mây” (Nguyễn Duy). Họ hẹn với người yêu:

Từ Hà Nội anh đi mang niềm tin sắt đá
Hãy đợi anh về trong tiếng súng báo vui
Hãy đợi anh về, không thể khác em ơi.

(Yên Thao)

Khi giương cao lá cờ “Quyết thắng” bước qua những khải hoàn môn trăm sắc hoa và đỏ cờ, người chiến sĩ trở về trong vinh quang chợt nhận ra:

Ta mang ba mươi sáu phố phường đi kháng chiến
Chín năm rừng lòng vẫn Thủ đô

(Hoài Anh)

Từ phương Nam xa xôi và gian khổ cũng da diết bao tiếng lòng gửi về đất mẹ:

Từ thuở mang gươm đi mở cõi
Trời Nam thương nhớ đất Thăng long

(Huỳnh Văn Nghệ)

Yêu lắm Nhị Hà nơi mở cõi
Cuộn phù sa máu mẹ nuôi con

(Hưởng Triều)

Giữa vòng kìm kẹp và cuộc chiến ác liệt với kẻ thù mà sao vẫn lạc quan:

Anh ngồi đây thấy trời hửng nắng
Trên Hồ Gươm và trên mái đầu em.

(Giang Nam)

Ai cũng mong sớm đến ngày đất nước thống nhất, Nam Bắc một nhà để “muốn về nâng bút dầm nghiên đá/Pha nước Hồ Gươm viết thật nhiều”...

(Bàng Bá Lân)

Hỡi các thi nhân! Ước vọng của toàn dân tộc đã được thực hiện. Hãy vung bút lên tiếp tục khơi  nguồn cảm hứng từ Hà Nội anh hùng - thanh lịch - văn minh. Người Việt ta dù ở trong nước hay còn phiêu diêu cõi ngoài, ai cũng muốn dồn tâm lực cho một Việt Nam phồn thịnh, một Hà Nội phú cường. Thời cơ đã đến, hãy chắp cánh cho Rồng bay cùng đất nước mừng Thăng Long - Hà Nội vào tuổi nghìn năm.

Tháng 8/2010