Khi dự án khu tái định cư thực hiện đường Vành đai 4 trên địa bàn xã Văn Khê, Mê Linh được triển khai, các thành viên của Ban GSĐTCCĐ thôn Khê Ngoại 3 đã được phân công nhiệm vụ rất cụ thể, rõ ràng, tham gia trực theo sát hoạt động thi công, không quản ngày hay đêm, mưa hay nắng. Qua giám sát, Ban đã kịp thời đề nghị chủ đầu tư kiểm tra sâu hơn lớp đất mặt và đã phát hiện còn có những ngôi mộ nằm sâu phía dưới và phải được di chuyển mới tiếp tục thi công. Với địa bàn huyện Ba Vì, đã có những công trình đầu tư tại thôn, xã đơn vị thi công chưa thực hiện đúng với tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật, Ban GSĐTCCĐ đã kịp thời đề nghị đơn vị thi công khắc phục mới được tiếp tục triển khai…
Đó là hai trong số rất nhiều việc Ban GSĐTCCĐ trên địa bàn Thành phố đã làm được khi báo cáo với Đoàn kiểm tra của Thành phố.
Qua kiểm tra có thể thấy, thời gian qua, hoạt động của Ban thanh tra nhân dân (TTND), Ban GSĐTCCĐ đã được quan tâm, nâng cao chất lượng hoạt động. Công tác giám sát đã đuợc chú trọng, nội dung giám sát được mở rộng, chất lượng giám sát ngày càng được nâng lên, phát huy được vai trò giám sát của nhân dân tại các địa phuơng. Hoạt động tích cực, hiệu quả của Ban TTND, Ban GSĐTCCÐ đã kịp thời giải quyết những tranh chấp, mâu mắc bất hòa trong nội bộ nhân dân ngay từ cơ sở; từ đó góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, giúp chính quyền địa phương khắc phục những thiếu sót trong công tác quản lý, điều hành, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thất thoát trong xây dựng các công trình, dự án trên địa bàn; những kiến nghị đề xuất khi phát hiện những công trình vi phạm đã cơ bản được xử lý và khắc phục kịp thời, qua đó đã góp phần xây dựng chính quyền ở cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh, phát huy dân chủ và tạo được sự đồng thuận trong nhân dân; được cấp uỷ đảng, chính quyền và nhân dân đánh giá cao, đồng thời khẳng định duợc vị trí, vai trò của MTTQ nói chung, hoạt động giám sát của MTTQ nói riêng trong hệ thống chính trị và đời sống nhân dân.
Ông Hoàng Văn Tân - Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Mê Linh cho biết, năm 2023, tổng số 18 Ban TTND xã, thị trấn đã giám sát 44 cuộc với các nội dung liên quan như: Việc thu, chi các loại quỹ và lệ phí theo quy định của nhà nước; các khoản đóng góp của nhân dân như: Việc triển khai thu, nộp Quỹ phòng, chống thiên tai năm 2023; quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” năm 2023; giám sát, theo dõi quá trình công khai đối với việc tặng quà Tết của Chủ tịch nước và của Thành phố cho các đối tượng chính sách. Phối hợp với Ban GSĐTCCÐ giám sát nhiều công trình dự án như các công trình đường giao thông nông thôn, trường học, nhà văn hóa thôn, Đề án sử dụng đất đến năm 2030 và một số dự án chuẩn bị triển khai trên địa bàn xã. Đối với những nơi có đường Vành đai 4 đi qua giám sát trong việc kiểm đếm, niêm yết công khai phương án đền bù thu hồi đất và chi trả tiền các dự án như: dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô; khu tái định cư... Qua công tác giám sát các nội dung được giám sát đều thực hiện đảm bảo đúng quy trình, quy định
Các Ban GSĐTCCĐ trong năm đã giám sát 86 công trình, dự án đầu tư ở các xã, thị trấn; số công trình dự án vi phạm 02 vụ, số công trình dự án vi phạm đã được khắc phục xử lý 02. Phối hợp giám sát trên các lĩnh vực khác như: Quản lý trật tự xây dựng 21 cuộc, quản lý đất đai 09 cuộc, thực hiện dân chủ ở cơ sở 7 cuộc và các lĩnh vực khác 09 cuộc.
Qua giám sát cho thấy, tình hình triển khai và tiến độ thực hiện các chương trình, dự án cơ bản đúng theo kế hoạch đã công bố. Một số công trình xây dựng tiến độ còn chậm, do những nguyên nhân, chậm giải ngân, năng lực nhà thầu còn yếu; vướng mắc do giải phóng mặt bằng...
Chưa phát hiện những việc làm xâm hại đến lợi ích của cộng đồng; những tác động tiêu cực của dự án đến môi trường sinh sống của cộng đồng trong quá trình thực hiện đầu tư, vận hành dự án.
Đồng chí Nguyễn Sỹ Trường (đứng giữa), Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội giám sát việc thực hiện giải phóng mặt bằng Vành đai 4
Ngoài ra, MTTQ các xã, thị trấn tổ chức tiếp 522 lượt công dân trong đó có 13 lượt đông người, tổng số đơn tiếp nhận 297 đơn, trong đó: Số đơn tiếp nhận trực tiếp là 272 đơn, số đơn tiếp nhận qua bưu điện 25 đơn phân loại theo nội dung: khiếu nại 8, tố cáo 7, kiến nghị phản ánh 282. Phân loại theo lĩnh vực: Đất đai 214, hành chính tư pháp 4, xây dựng 11, chính sách 5, các lĩnh vực khác 63. Số đơn đã chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét giải quyết 297đơn; số đơn đã có văn bản phúc đáp trả lời của cơ quan có thẩm quyền 297 đơn…
Với chức năng, nhiệm vụ của mình, MTTQ huyện đã đẩy mạnh hoạt động giám sát, phản biện xã hội những nội dung liên quan đến dự án. Các Ban TTND cũng tổ chức nhiều cuộc giám sát như: Giám sát việc chi trả tiền cho nhân dân; giám sát thực hiện quy hoạch nghĩa trang nhân dân; giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng; giám sát cán bộ, công chức trong thực thi công vụ liên quan đến dự án...
Các thành viên của Ban GSĐTCCĐ tham gia trực theo sát hoạt động thi công của các dự án tại địa phương
Thông qua hoạt động giám sát của MTTQ đã góp phần tăng cường đồng thuận xã hội, được thành phố và nhân dân đánh giá cao. Do đó, địa phương không có tình trạng đơn thư khiếu nại, tố cáo và không để xảy ra những vi phạm pháp luật trong quá trình thực hiện dự án…
Bên cạnh những kết quả đạt được, ở một số nơi hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ còn chưa thực sự hiệu quả, lúng túng trong việc triển khai hoạt động; trình độ, năng lực, sự nhiệt tình của một số thành viên còn chưa đáp ứng được yêu cầu, kinh phí hoạt động còn hạn chế; sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện, hỗ trợ, hướng dẫn của một số cấp uỷ, chính quyền, Uỷ ban MTTQ Việt Nam cấp xã còn chưa đúng mức…
Thời gian tới hoạt động của Ban TTND, GSĐTCCĐ rất cần được tiếp tục quan tâm, hỗ trợ về tập huấn chuyên sâu, nâng cao chất lượng, kỹ năng, nghiệp vụ; hỗ trợ kinh phí đảm bảo hoạt động; có cơ chế để khuyến khích, động viên, lựa chọn được những người có uy tín, có trình độ, nhiệt tình, trách nhiệm tại địa bàn dân cư tham gia Ban TTND, GSĐTCCĐ…