Ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị.
Ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam cùng các Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam: Trương Thị Ngọc Ánh, Ngô Sách Thực, Phùng Khánh Tài chủ trì Hội nghị.
Tham dự Hội nghị có bà Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; ông Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường vụ, Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Huỳnh Đảm, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; bà Hà Thị Khiết, nguyên Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Phó Chủ tịch không chuyên trách UBTƯ MTTQ Việt Nam; bà Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, Phó Chủ tịch không chuyên trách UBTƯ MTTQ Việt Nam; các cụ, các vị, các đồng chí trong Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; đại diện lãnh đạo Văn phòng Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, các ban xây dựng Đảng và đại diện lãnh đạo thành phố Hải Phòng.
Quang cảnh Hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn khẳng định, những nội dung thảo luận tại Hội nghị lần này chính là cơ sở để triển khai bài bản, kịp thời, khoa học, hiệu quả Nghị quyết, các chương trình Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019-2024 đã đề ra; đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong giai đoạn mới cũng như đáp ứng tâm tư, nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp nhân dân.
Thông tin với Hội nghị về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của đất nước trong năm 2019, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho biết, năm 2019, với sự nỗ lực, quyết tâm, quyết liệt của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đất nước chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả toàn diện trên nhiều lĩnh vực: kinh tế - xã hội ước đạt và vượt 12/12 chỉ tiêu Quốc hội giao; quy mô nền kinh tế đạt 266,5 tỷ USD; GRDP bình quân đầu người đạt 2.786 USD; tốc độ tăng trưởng ước đạt trên 6,8%; thu ngân sách nhà nước vượt 3,3% dự toán. Chất lượng cuộc sống của người dân tiếp tục được cải thiện; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được triển khai quyết liệt; công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí tiếp tục được lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện mạnh mẽ, đạt nhiều kết quả cụ thể, được cán bộ và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao.
Ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị
Bên cạnh đó, năng lực cạnh tranh của Việt Nam đã tăng 10 bậc, được quốc tế đánh giá là quốc gia cải thiện tốt nhất về năng lực cạnh tranh toàn cầu. Đặc biệt, thành công đánh dấu sự trưởng thành của thể thao Việt Nam ở SEAGAMES 30 đã làm nức lòng người hâm mộ; thắng lợi của các đoàn học sinh thi quốc tế khẳng định trí tuệ Việt Nam, vị thế quốc gia ngày càng được nâng cao.
Khẳng định đóng góp chung vào thành công đó của đất nước có vai trò quan trọng của MTTQ Việt Nam các cấp, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho biết, trong năm 2019, MTTQ Việt Nam luôn bám sát sự lãnh đạo của Đảng, chủ động, tích cực, bám sát thực tế, không né tránh những vấn đề mới, khó trong đời sống chính trị, xã hội; cổ vũ tinh thần thi đua yêu nước, đổi mới, sáng tạo trong toàn dân; góp phần tích cực cùng Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của cả nước và mỗi địa phương, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Từ những kết quả đạt được, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị đại biểu tham dự Hội nghị cần đưa ra những ý kiến thẳng thắn, tâm huyết, trách nhiệm, sâu sắc góp ý vào nội dung đề ra, để công tác Mặt trận trong năm 2020 và những năm tiếp theo sẽ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác Mặt trận, của đất nước trong giai đoạn mới.
Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh phát biểu tại Hội nghị.
Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh đã đọc tờ trình xin ý kiến một số nội dung trình Hội nghị lần thứ nhất Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa IX: Báo cáo kết quả công tác Mặt trận năm 2019 và Chương trình phối hợp thống nhất hành động năm 2020 của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Chương trình làm việc toàn khoá của Đoàn Chủ tịch và Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam khoá IX; Quy chế hoạt động của Uỷ ban Trung ương, Đoàn Chủ tịch, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam khoá IX; Kế hoạch tổ chức kỷ niệm 90 năm ngày truyền thống MTTQ Việt Nam; Về việc thành lập các Hội đồng tư vấn của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024.
Ông Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị , ông Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam góp ý vào hai văn bản, một là Quy chế hoạt động của khóa IX, hai là tổng hợp tình hình nhân dân năm 2019.
Về “Quy chế hoạt động của Đoàn Chủ tịch khóa IX”, theo ông Vũ Trọng Kim, trong dự thảo này, tại Điều 2, nói về nguyên tắc hoạt động của Đoàn Chủ tịch, việc dùng chữ “bảo đảm” trong quy định này là hơi “nặng nề”. Bởi, Điều 4 Hiến pháp khẳng định rằng, “Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội”. Ông Vũ Trọng Kim đề nghị bỏ chữ “bảo đảm”.
Cũng tại quy định “UBTƯ MTTQ Việt Nam, Ban Thường trực bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư”, ông Vũ Trọng Kim cũng cho rằng điều này là không nên. Bởi, sự lãnh đạo của Đảng đối với MTTQ là một “nghệ thuật”. MTTQ cần có sự độc lập tương đối, đồng thời vai trò của Đảng vẫn được phát huy trong Mặt trận, thông qua Đảng Đoàn để lãnh đạo.
Về văn bản “Tổng hợp, báo cáo tình hình nhân dân”, ông Vũ Trọng Kim cho rằng, có rất nhiều quy định hay, phù hợp. Tuy nhiên, vẫn còn những điểm cần giải quyết. Trong đó có việc xử lý vụ các án tham nhũng vẫn còn kéo dài, đặc biệt là vấn đề tìm ra kẻ chủ mưu, người đứng đầu các vụ án. Dẫn lại lời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: “không để lọt vào Trung ương những người mất tư cách, tham nhũng, tiêu cực”, và đặt câu hỏi “vậy bộ lọc ở đâu”, ông Vũ Trọng Kim khẳng định, “bộ lọc chính là nhờ nhân dân”. Do đó phải có ý kiến phản ánh của nhân dân về việc xét xử các vụ án này thường xuyên, từ đó giải quyết được các vấn đề trên, để Mặt trận thực sự là Mặt trận.
Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hoá - xã hội - UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị.
Đồng tình với ý kiến của Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong, ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hoá - xã hội, UBTƯ MTTQ Việt Nam, cho rằng có rất nhiều đổi mới để có thể đưa hoạt động của Mặt trận ngày càng thiết thực, trong đó cần làm rõ trách nhiệm của Đảng đoàn, trách nhiệm Đoàn Chủ tịch trước UBTƯ MTTQ Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Túc, có hai Nghị quyết quan trọng nhất mà chúng ta cần quan tâm, đó là Nghị quyết 62 về công tác Đảng lãnh đạo Mặt trận. Và đến đổi mới ta có Nghị quyết về Đảng với Dân tộc và tăng cường Dân tộc thống nhất. Ông Nguyễn Túc cho rằng, mình đã may mắn là người được chấp bút Nghị quyết này và khẳng định, “Đảng lãnh đạo Mặt trận không như lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ và không như lãnh đạo quân đội. Cho nên không bao giờ được dùng chữ “lãnh đạo trực tiếp toàn diện” với Mặt trận”.
Theo ông Nguyễn Túc, Đảng lãnh đạo Mặt trận thông qua Đảng đoàn, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Đảng đoàn phải chấp hành nghiêm túc theo đúng Điều lệ Đảng. Đối với Mặt trận, Đảng đoàn đề xuất những nội dung nhằm thực hiện những chủ trương, đường lối của Đảng để cùng nhau bàn bạc, thông qua hiệp thương dân chủ, xây dựng chương trình hành động chung của Mặt trận và được tổ chức thực hiện bằng phương thức hoạt động của Mặt trận. Và thực tiễn cho thấy, có những việc nhân danh Mặt trận làm thì có lợi hơn, hiệu quả hơn, chính trị hơn, rõ nét hơn.
Thứ hai là Đảng lãnh đạo Mặt trận thông qua đại diện của tổ chức Đảng tham gia Uỷ ban Mặt trận, tức là thông qua những người lãnh đạo của Đảng tham gia Mặt trận, trực tiếp trình bày chủ trương đường lối của Đảng và kiến nghị với Mặt trận những vấn đề cần bàn bạc và phối hợp thống nhất hành động trước các thành viên để tổ chức thành viên để thực hiện các chủ chương đường lối của Đảng.
Thứ 3 là Đảng chăm lo, bồi dưỡng và giới thiệu những người có phẩm chất, có năng lực làm công tác Mặt trận, lựa chọn theo đúng điều lệ của Mặt trận.
Thứ 4 là Đảng lãnh đạo Mặt trận qua sự phối hợp, thống nhất hành động giữa các tổ chức thành viên, sự phối hợp giữa Mặt trận với chính quyền các cấp.
“Các cấp uỷ Đảng không đứng ra thực hiện sự phối hợp đó mà thông qua Ban thường trực UBMTTQ các cấp, tôn trọng tính động lập về tổ chức và khuyến khích tính độc lập sáng tạo của Mặt trận vì lợi ích của nhân dân, của đất nước”, ông Nguyễn Túc khẳng định.
Nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Huỳnh Đảm phát biểu tại Hội nghị
Đồng quan điểm với ông Nguyễn Túc, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Huỳnh Đảm cho rằng, tư tưởng của Đảng và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sợi dây xuyên suốt của hoạt động Mặt trận trong suốt thời gian qua. Đảng vừa là thành viên vừa lãnh đạo Mặt trận thông qua đường lối, thông qua nêu gương và giới thiệu cán bộ để Mặt trận hiệp thương lựa chọn.
Xuất phát từ vấn đề này, ông Huỳnh Đảm cho rằng cần phải nâng cao nhận thức và tạo sự chuyển biến của cả hệ thống chính trị đối với hoạt động của Mặt trận, phải thay đổi cách nhìn nhận của cấp ủy, chính quyền ở một số địa phương đối với việc bố trí cán bộ làm công tác Mặt trận. Bên cạnh đó cần tăng cường sự phối hợp giữa Mặt trận với các tổ chức thành viên, một số nơi phải khắc phục hiện tượng phối hợp rời rạc, thiếu đồng bộ như hiện nay.
“Làm sao Mặt trận thể hiện trách nhiệm của mình vào công tác xây dựng Đảng. Mặt trận phải lắng nghe, phản ánh tới Đảng để Đảng chọn lựa những cá nhân xuất sắc và chủ động đề xuất để Đảng xem xét, cử những người xứng đáng trong cấp ủy làm Chủ tịch Mặt trận”, ông Huỳnh Đảm gợi mở.
Nhắc tới việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận, ông Huỳnh Đảm mong muốn Mặt trận các cấp phải tự vươn lên, phải chủ động đề ra phương thức phù hợp ngay trong hệ thống Mặt trận các cấp để khẳng định sự đổi mới. Làm được điều này phải lựa chọn những người đứng đầu có tâm, có trách nhiệm, có nhiệt huyết, đặc biệt phải sớm kiện toàn bộ máy Mặt trận các cấp sau Đại hội, không để hiện tượng “mỗi nơi làm một kiểu” như hiện nay.
Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Thị Doan phát biểu tại Hội nghị.
Khẳng định tinh thần đoàn kết trong nhân dân ngày càng được tăng cường thông qua vai trò của Mặt trận, Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Thị Doan cho rằng, công tác Mặt trận trong năm 2019 đã có nhiều đổi mới, việc nắm bắt tình hình nhân dân ngày càng được tăng cường; Mặt trận đã đóng góp tích cực vào công tác phòng, chống tham nhũng và xây dựng Đảng ngày càng trong sạch vững mạnh.
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Doan cũng cho rằng, đôi khi công tác Mặt trận vẫn còn mang tính hình thức, nhiều nơi việc nắm bắt tình hình nhân dân chưa kịp thời, chưa sâu sát, dẫn đến việc bị động trước những điểm nóng phát sinh.
Chính vì vậy, bà Doan cho rằng, trong năm 2020 và những năm tiếp theo, Mặt trận cần xác định rõ bối cảnh nào của đất nước sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của mình. Cần phát huy sự đồng thuận của nhân dân đối với công tác Mặt trận và đánh giá những tác động của Nghị quyết 52/NQ-TW về việc Chủ động tham gia cách mạng công nghiệp 4.0 để tích cực vận động quần chúng lao động, sáng tạo, bắt kịp sự phát triển của thời kỳ mới.
Bên cạnh đó, những người làm công tác Mặt trận phải xác định việc ổn định tình hình nhân dân trước những vấn đề nổi cộm đề ra khi thực tế sự phát triển hiện nay vẫn thiếu bền vững; lợi thế về tài nguyên của đất nước sẽ ngày càng thiếu hụt; sự phát triển của doanh nghiệp chưa được như mong muốn khi nhân dân chưa được giải quyết việc làm; tham nhũng vẫn là vấn đề nhức nhối trong nhân dân, hiện tượng tham nhũng vặt vẫn đang hoành hành; sự bùng nổ của mạng xã hội đôi lúc có tác động tiêu cực tới nhân dân…
Nhấn mạnh tới việc nắm chắc tình hình nhân dân và tăng cường đối thoại với nhân dân là nhiệm vụ xuyên suốt trong hoạt động Mặt trận, bà Nguyễn Thị Doan gợi mở, Mặt trận các cấp phải chủ động đề nghị và tổ chức các Hội nghị tiếp xúc cử tri, không thể để hiện tượng hình thức và phải có đủ bản lĩnh đấu tranh để nhân dân tới Hội nghị tiếp xúc cử tri nhiều hơn nữa.
“Mặt trận phải giải đáp thắc mắc của dân, tăng cường đối thoại, hòa giải ở cơ sở và tránh để hiện tượng “đưa đẩy” ý kiến của nhân dân lên cơ quan có thẩm quyền cao hơn. Phải đổi mới phương thức của Mặt trận đối với nhân dân, việc đối thoại, hòa giải và hoạt động giám sát phải hòa quyện với dân", bà Nguyễn Thị Doan kỳ vọng.
Với tinh thần dân chủ, trách nhiệm, Hội nghị đã thông qua Nghị quyết Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam lần thứ nhất, khoá IX. Trong đó xác định rõ những trọng tâm, trọng điểm của công tác Mặt trận xuyên suốt nhiệm kỳ 2019-2024.