Sáng 10/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TP, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thành phố giám sát việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI) về phát triển khoa học, công nghệ và Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013. Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn – Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố làm Trưởng đoàn, cùng các đồng chí Nguyễn Quốc Hà – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hà Nội; Lê Xuân Rao – Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội và các đồng chí chuyên gia trong lĩnh vực Nông nghiệp. Đoàn đã giám sát tại Viện nghiên cứu rau quả, Thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội; Cơ sở sản xuất Tinh bò chất lượng cao Hà Nội, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội thuộc Công ty Cổ phần giống gia súc Hà Nội.
Báo cáo với Đoàn giám sát, đồng chí Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu rau quả cho biết: Được thành lập từ năm 1990, toàn Viện có 239 người, có 131 biên chế, trong đó có: 03 PGS.TS. 15 Tiến sỹ, 90 Thạc sỹ, 76 Kỹ sư - cử nhân... Toàn Viện có: 04 nghiên cứu viên cao cấp, 30 người là nghiên cứu viên chính và tương đương. Viện có 02 Phòng quản lý; 05 Bộ môn nghiên cứu; 03 Trung tâm nghiên cứu. Viện đang nghiên cứu 3 đối tượng chính: Cây rau, cây hoa và cây ăn quả. Thực hiện nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ thuộc các lĩnh vực: Chọn tạo, khảo nghiệm và phát triển giống rau, quả, hoa, cây cảnh có giá trị hàng hoá cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên của các vùng sinh thái; Kỹ thuật thâm canh tăng năng suất và chất lượng sản phẩm của rau, quả, hoa, cây cảnh; Công nghệ bảo quản, chế biến rau, hoa, quả; Kiểm nghiệm chất lượng rau quả; Nghiên cứu kinh tế và định hướng phát triển thị trường cho các sản phẩm về rau, hoa, quả; Nghiên cứu ứng dụng
Công nghệ sinh học trong chọn tạo giống rau, quả, hoa. Tại Viện Nghiên cứu rau quả, hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ luôn gắn với các địa phương, doanh nghiệp trong cả nước ở lĩnh vực nông nghiệp.
Giai đoạn 2016 - 2020, Viện thực hiện 3 nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp quốc gia với tổng kinh phí 9.800 triệu đồng; 9 nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp bộ với tổng kinh phí 52.770 triệu đồng. Năm 2020, Viện thực hiện 2 nhiệm vụ tiềm năng cấp bộ. Từ năm 2016 đến nay, trang thiết bị của Viện Nghiên cứu Rau quả được đầu tư thông qua dự án FIRST với tổng trị giá hơn 13 tỷ đồng gồm các hạng mục: trang thiết bị, nhà lưới phục vụ nhân giống rau và hoa…
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố phát biểu ý kiến tại buổi làm việc
Bên cạnh những thuận lợi, theo đồng chí Đặng Văn Đông, Viện còn gặp các bất cập như: Vướng mắc về cơ chế, chính sách; Cơ sở hạ tầng như nhà làm việc, phòng thí nghiệm và hệ thống thủy lợi đã xuống cấp, hư hỏng; Đất đai phục vụ nghiên cứu còn thiếu. Bên cạnh đó, các hình thức chuyển giao tiến bộ kỹ thuật của Viện vào sản xuất chưa được đa dạng, chưa có các cơ chế khuyến khích các cán bộ khoa học chủ động tìm đến người sản xuất để giới thiệu, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất. Để thực hiện tốt Nghị quyết TW6 khóa XI và thực hiện Luật khoa học và Công nghệ năm 2013, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu rau quả Đặng Văn Đông kiến nghị Nhà nước cần có cơ chế đầu tư phù hợp cho các tổ chức khoa học và công nghệ đã chuyển đổi hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm để đầu tư cơ sở, tăng cường năng lực cho nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; Cần có chính sách hỗ trợ cho các tổ chức KH&CN công lập, đặc biệt là các tổ chức KHCN đã thực hiện cơ chế tự chủ trong việc thu hút, trọng dụng và đào tạo cán bộ nghiên cứu khoa học có trình độ chuyên môn cao, giảm hiện tượng chảy máu chất xám của các đơn vị nghiên cứu khoa học.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Anh Tuấn thăm vườn lan công nghệ cao, Viện nghiên cứu rau quả
Đánh giá cao thành công, đóng góp của Viện nghiên cứu rau quả, các thành quả về phát triển Nông nghiệp, trong đó, nổi bật là chọn vấn đề nghiên cứu đúng tạo hiệu quả kinh tế-xã hội lớn, các thành viên đoàn giám sát đề nghị Viện nghiên cứu trao đổi thêm về năng lực công nghệ, thiết bị, hợp tác quốc tế; tăng cường nghiên cứu về rau, nhất là rau trái vụ; phải tự chủ trong nghiên cứu và đề xuất ra giải pháp; chú trọng về quyền sở hữu trí tuệ; tiếp tục có đề xuất, đóng góp với Thành phố để các đề xuất gắn với nhu cầu thực tế địa phương, phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn và đời sống của dân, nhất là gắn với doanh nghiệp để sớm đưa vào chuyển giao, ứng dụng thực tế để tạo ra động lực phát triển kinh tế cho người dân.
Đoàn kiểm tra thăm quan Phòng phân tích và đóng tinh cọng rạ - Cơ sở sản xuất Tinh bò chất lượng cao Hà Nội
Tiếp theo chương trình, đoàn giám sát tại Công Ty Cổ phần giống gia súc Hà Nội
Tại Công ty cổ phần Giống gia súc Hà Nội, phát huy thế mạnh của công ty là sản xuất giống tinh bò và đã chính thức được công nhận là doanh nghiệp khoa học công nghệ đầu tiên của thành phố Hà Nội (trong lĩnh vực nông nghiệp). Công ty đã tập trung đầu tư các hệ thống trang thiết bị, công nghệ sản xuất hiện đại, tiên tiến nhất trên thế giới: Công nghệ sản xuất tinh bò đông lạnh dạng cọng rạ, công nghệ phân ly giới tính tinh trùng, công nghệ sản xuất phôi tạo ra các con giống thuần chủng…Ngoài ra, thực hiện nhiều đề tài, dự án sản xuất thử nghiệm cấp nhà nước, bổ sung nguồn lực khoa học công nghệ cho Ngành; Đào tạo và phát triển nguồn lực - kỹ sư, kỹ thuật chất lượng cao, chuyên sâu. Đặc biệt, đã làm chủ công nghệ mới, sản xuất ra những sản phẩm mang hàm lượng chất xám cao – sản phẩm tinh bò đông lạnh dạng cọng rạ, phôi giống, con giống thuần chủng và chuyển đổi thành công nhanh thành dòng sản phẩm chủ lực và chiến lược (Năm 2020, doanh thu của dòng sản phẩm này chiếm trên 30% tổng doanh thu của Công ty).
Giai đoạn 2012-2021, Công ty đã chủ trì, phối hợp thực hiện 9 đề tài, dự án khoa học với tổng kinh phí gần 6 tỷ đồng. Từ năm 2013 đến nay, hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác nghiên cứu sinh sản, sinh học của công ty được trang bị đầy đủ và hiện đại so với khu vực. Đặc biệt, công ty đã đầu tư 2 phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu và sản xuất tinh, phôi giống bằng thiết bị đánh giá chất lượng tinh sử dụng phầm mềm Androvision hiện đại. Hiện công ty đang làm chủ công nghệ, sản xuất thành công nhóm sản phẩm trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, phù hợp điều kiện tại Việt Nam; sản xuất các nhóm sản phẩm phục vụ chăn nuôi chuyên ngành khác như các loại con giống, thức ăn chăn nuôi. Chuyển giao các quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng cho gia súc, quy trình trồng cây thức ăn và các chế biến, bảo quản dự thức ăn cho gia súc… Năm 2020, Doanh thu Công ty đạt 69.827 triệu đồng, tăng 140% so với năm 2013. Bình quân thu nhập/lao động/tháng đạt 9,5 triệu đồng (năm 2020) tăng hơn 220% so với năm 2013. 10 tháng năm 2021, doanh thu đạt gần 50 tỷ đồng, tương đương so với cùng kỳ năm 2020. Đặc biệt, công ty luôn giành 10-12% lợi nhuận sau thuế hàng năm cho phát triển Quỹ phát triển tiềm lực khoa học công nghệ với rất nhiều các hình thức khuyến khích và hỗ trợ thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ trong và ngoài công ty…
Các thành viên Đoàn kiểm tra đánh giá Công ty đã chủ động trong ứng dụng Khoa học công nghệ để tạo ra các sản phẩm có giá trị, làm chủ công nghệ hiện đại, mang lại doanh thu lớn cho Công ty. Công ty cần có lộ trình đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật cấp cơ sở, chú trọng thương mại hóa. Đề nghị Công ty tiếp tục nghiên cứu sản phẩm mới ứng dụng công nghệ hiện đại theo phương hướng nghiêm cứu chuyển đổi số để rút ngắn quy trình sản xuất sản phẩm Trên cơ sở kiến nghị của Công ty, Đoàn giám sát sẽ có những đề xuất để tạo môi trường chính sách tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp. Đồng thời, Công ty cũng cần đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu giữa các nhà nghiên cứu, các cơ sở đào tạo và chuyên gia nước ngoài để có sản phẩm đột phá hơn nữa; có những hoạt động quảng bá sản phẩm, đổi mới cơ cấu quản lý để hoạt động ngày càng hiệu quả.
Phát biểu kết luận buổi giám sát, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Nguyễn Anh Tuấn đánh giá cao hoạt động của Viện Nghiên cứu rau quả được thể hiện trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, bám sát Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI), các nội dung, định hướng và là động lực cho phát triển nền kinh tế. Đồng chí đề nghị Viện tiếp tục bổ sung các ý kiến đóng góp về cơ chế tài chính, năng lực thiết bị, xu hướng phát triển...để Đoàn tổng hợp. Ngoài ra, Viện cần quan tâm đến các Chương trình công tác trọng tâm của Thành ủy để phát huy trong lĩnh vực nghiên cứu, tạo ra các sản phẩm có giá trị thực tiễn, phục vụ nhu cầu trên địa bàn Thủ đô, đưa sản xuất nông Nghiệp Thủ đô phát triển trong thời gian tới.
Đánh giá cao chiến lược phát triển của Công ty cổ phần giống gia súc Hà Nội phù hợp với đặc điểm, tính chất, đặc tính chung trong phát triển nông nghiệp - doanh nghiệp vừa sản xuất kinh doanh, nghiên cứu khoa học và triển khai ứng dụng, đồng chí cho rằng đây là mô hình doanh nghiệp phát triển khoa học cần được nhân rộng.
Trên cơ sở các ý kiến, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn đề nghị Công ty phải phát huy vai trò đầu tàu trong phát triển khoa học công nghệ để phát triển nông nghiệp của Thủ đô; cần bám sát Chương trình 07 của Thành ủy về đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội; đồng thời, tiếp tục nghiên cứu đa dạng sản phẩm mới, tăng cường hoạt động chuyển giao công nghệ xuống cơ sở và phối hợp chặt chẽ với các viện nghiên cứu, trường đại học để phát triển sản phẩm mới. Ngoài ra, đẩy mạnh hoạt động quảng bá và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, đồng thời quan tâm, động viên các đối tượng làm nghiên cứu khoa học công nghệ.
Vũ Hoàn